มาสค์ไรเดอร์ เป็นชื่อชุดของภาพยนตร์ ได้รับความนิยมและมี
การสร้างอย่างต่อเนื่องที่สุดชุดหนึ่งของญี่ปุ่น สำหรับ
ในประเทศไทย ภาพยนตร์ชุดนี้ โดยเฉพาะภาพยนตร์ในซีรีส์แรก
ๆ มักนิยมเรียกกันว่า ไอ้มดแดง ตามชื่อเมื่อฉายครั้ง
แรกในไทย
เนื้อเรื่องในซีรีส์แรกของมาสค์ไรเดอร์ เกิดขึ้นในโลกที่ถูกรุกราน
จากองค์การก่อการร้ายอันลึกลับที่ใช้ชื่อว่าช็อกเกอร์ ซึ่งมีเป้า
หมายที่จะครองโลก เพื่อที่จะบรรลุจุดมุ่งหมายดังกล่าว
ช็อกเกอร์ได้ลักพาตัวคนจำนวนมาก
เพื่อนำมาเป็นสมุน โดยผ่าตัดดัดแปลงคนเหล่านั้นให้เป็นมนุษย์
ดัดแปลงโดยใช้เทคโนโลยีล้ำสมัย ก่อนที่จะล้างสมองเป็นขั้น
ตอนสุดท้าย อย่างไรก็ตาม เหยื่อรายหนึ่ง ผู้ซึ่งมีชื่อว่า ฮอนโก
ทาเคชิได้รับการช่วยเหลือออกมาก่อนที่จะถูกล้างสมอง เมื่อ
สำนึกและความรู้สึกผิดชอบชั่วดีของเขามิได้ถูกลบล้างไปด้วย
ฮอนโกจึงตัดสินใจที่จะใช้พลังที่เขาได้มาจากการดัดแปลงเพื่อ
ต่อสู้กับองค์การช็อกเกอร์ในฐานะซูเปอร์ฮีโรนาม มาสค์ไรเดอร์
หรือไอ้มดแดงหลังจากนั้นก็ได้มีการสร้างไอ้มดแดงในรูปแบบ
ต่างกันขึ้นในภาคต่อ ๆ มา
สำหรับผู้ชมของมาสค์ไรเดอร์ในยุคก่อนนั้นเน้นฐานผู้ชมที่เป็น
เด็กผู้ชาย โดยเฉพาะประถมเป็นหลัก โดยเน้นเรื่องราวการ
ทำความดี มิตรภาพ และ ความสามัคคีเป็น จนกระทั่งในปี
ค.ศ.2000ได้มีการเพิ่มฐานผู้ชมในวัยอื่นๆ โดยเน้นไปทางเนื้อ
เรื่องที่มีมิติและสมจริงมากยิ่งขึ้น ทำให้เรื่องราวของตัวละครมี
ความหลากหลาย การสร้างปมเหตุการณ์ต่างๆให้มีความซับซ้อน
คล้ายกับชีวิตของมนุษย์ทั่วๆไป รวมไปถึงการคัดเลือกนักแสดง
เพื่อเพิ่มฐานผู้ชมประเภทหญิงสาวตั้งแต่มัธยมจนถึงแม่บ้าน
หน้ากาก
จุดสำคัญอย่างแรกของมาสค์ไรเดอร์คือหน้ากาก โดยลักษณะ
เด่นๆนั้นจะอยู่ดวงตาของไรเดอร์ ที่จะมีลักษณะเป็นวงรีโดยมี
ลักษณะคล้ายคลึงกับแมลงมีเขาซึ่งเป็นตัวบ่งบอกว่าเป็นแมลง
ชนิดใด (ยกเว้นไรเดอร์บางคนที่ไม่ได้มาจากแมลง เช่น อาเม
ซอน,ริวคิ,ดีเคด เป็นต้น)
เข็มขัด
ซีรีส์ของไรเดอร์ในช่วงโชวะ ไรเดอร์ทุกคนจะเป็นมนุษย์ดัดแปลง
ซึ่งอาจจะถูกองค์กรวายร้ายหรือพรรคพวกร่วมกันดัดแปลงก็แล้ว
แต่ พวกเขาจะมีเข็มขัดฝังอยู่ในร่างกาย เมื่อทำการแปลงร่าง
เข็มขัดจะปรากฏขึ้นมาและแปลงร่างเป็นไรเดอร์
ในช่วงยุคต่อมาของซีรีส์ไรเดอร์ในยุคปัจจุบันในบางเรื่องเข็มขัด
จะเป็นลักษณะถอดออกได้ ทำให้ในบางตอนจะ
มีลักษณะตอนที่ตัวเอกทำเข็มขัดหายหรือเข็มขัดของไรเดอร์บาง
คนสามารถถ่ายทอดให้คนอื่นๆได้ (เช่น ไคสะ จากภาคไฟซ์)
ส่วนการแปลงร่างนั้นจะต้องมีเข็มขัดมาก่อนถึงทำการแปลงร่าง
ได้
ท่าแปลงร่าง
ท่าแปลงร่างหรือเฮนชิน ถือเป็นเอกลักษณ์สำคัญของไรเดอร์ทุก
คน โดยการแปลงร่างจะต้องเป็นลักษณะท่ายืนและต้องพูดคำว่า
เฮนชิน โดยอาจจะมีคำเสริมท้ายได้ (เช่น เฮนชินV 3, เฮนชินส
ตรองเกอร์) โดยไรเดอร์คนแรกที่มีท่าแปลงร่างและ
ใช้คำพูดแปลงร่างอย่างเป็นทางการคืออิจิมอนจิ ฮายาโตะ (มาส
ค์ไรเดอร์คนที่สอง)
มีไรเดอร์เพียงไม่กี่คนที่ไม่มีท่าแปลงร่าง เช่น อาเมซอน (ใช้คำ
ว่า อา-มา-ซอน), G3 (ใช้สวมชุดเกราะแทน)
ส่วนมาสค์ไรเดอร์ Xก็จะใช้คำว่า เซ็ทอัพ (Setup, หรือแปลเป็น
ไทยว่าประกอบร่าง) ในช่วงแรก แต่ช่วงหลังก็จะใช้ท่าเฮนชิน
เหมือนปกติ